Sanayileşme ve ardından gelen kentleşme, anne ve babaların zamanlarının büyük kısmını işte geçirmesine neden olmakta. Kalabalık ve geniş aile kültüründen çekirdek aileye geçiş, sanayileşme ve kentleşme ile gelen yoğun çalışma saatleri, artık iki ebeveynin de çalışması çocukların evde yalnız kalmasına ya da anne ve babanın çocuklarına vakit ayıramamasına sebep olmakta. Geniş ailede en azından nine ve dedesini gören çocuk, şu an yaşam koşullarımızda anne ve babasını dahi akşamdan akşama görebiliyor. Haliyle ortaya bir zaman sıkıntısı çıkıyor.
Eve yorgun gelen ebeveyn, çoğu zaman çocukları ile vakit geçirecek enerjiyi kendilerinde bulamayabiliyor. Çocuklar, yetişkinlere göre daha enerjik olduğu için bazen bu durum aile içi çatışmaya kadar gidebiliyor. Çocuk, anne ve babası ona zaman ayırmadıkça asileşebiliyor ya da tam tersi içine kapanabiliyor. Her halükarda, ebeveynin çocukla zaman geçirmemesi, çocuğun ileriki zamanlarda oluşacak benliğinde, derin sorunlara neden olabiliyor.
Zaman Geçirmek Yetmez: Nitelikli Zaman Geçirmek Gerek
Pek çok ebeveyn, çocuklarına zaman ayırsa da çocuklar bu zamanı yeterli bulmuyor. Anne ya da baba, çocukları ile zaman geçirdiğini düşünse de çocuk birkaç dakika sonra yeniden onların yanına gelebiliyor. Peki neden?
Bu durum, uzmanlar tarafından nitelik zaman geçirmemek olarak açıklanıyor. Yani çocukla zaman geçirmek ya da ona zaman ayırmanın kıstası nicelik değil, nitelik. Çocuklarınızda uzun zaman vakit geçirmiş olsanız da nitelikli zaman geçirmemişseniz çocuğunuz birkaç dakika sonra yine sizin ilginizi isteyecektir. Peki ne demek kaliteli ya da nitelikli zaman? Çocuklar, nitelik zaman kavramın nasıl anlıyor?
Nitelik ya da Kaliteli Zaman Ne demek?
Çocukla geçirilen nitelikli zaman, sadece çocukla ilgilenilen zamandır. Ebeveynler, en çok burada hata yaparlar.
Kaliteli zaman konusunda ailelerin yaptıkları beş hata şudur:
- Çocukla bir etkinlik yaparken telefonla oynamak
- Birlikte dizi/film izlerken telefonla uğraşmak, uyuyakalmak ya da dizi ortasında gitmek
- Koşullu zaman geçirmek. Örneğin "Seninle bir saat zaman geçiririm ama sen de odanı toplayacaksın demek.
- Zamana en baştan sınırlama getirmemek, oyun ortasında "Artık bitti" diye tek başına karar verip oyunu çocuğun rızası olmadan bırakmak
- Etkinlik çabuk bitsin diye çocuk yerine etkinliği yapmak
Bu hatalar, maalesef Türk aile yapısında çok sık yapılmaktadır. Özellikle çocukla koşullu vakit geçirmek yapılan ve sonuçları hiç de iyi olmayan hatalardır.
Çocuklar, kendileri ile ilgilenilmediğini, dinlenilmediğini bilirler. Bu bakımdan "Çocuktur, unutur" diye onlara karşı yapılan bu hatalar, ilerde travma ve benlik sıkıntıları olarak geri dönecektir.
Tüm bunlar ışığında çocuklarla kaliteli zaman geçirmenin kuralları şunlardır:
- Çocukla geçirilen kaliteli beş dakika, kalitesiz beş saatten daha iyidir. Çocukların ilgilendikleri şey, saatler değildir.
- Kaliteli zamanın ilk kuralı çocuğu dinlemek, onun duygularını önemsemektir.
- Çocuk, bu zaman diliminde onun tamamen sizinle olduğunuzu hissetmelidir.
- Çocuk için aile, onların en büyük sırdaşıdır. Çocuk, kendi dünyasını ailesine açıyorsa kaliteli zaman geçirmişsiniz demektir.
- Oyun, çocuğun dünyasına giden en kestirme ve eğlenceli yoldur. Aile, çocuğu ile oyun oynamalıdır.
- Nitelikli zaman çocukların şımardıkları, her istediklerinin yapıldığı zaman değildir. Çocuğun her istediği şeyin alındığı bir etkinlik kaliteli zaman değildir. Kaliteli zamanın sınırları ve kuralları olur ancak bu kural ve sınırlarda çocukların da söz hakkı olur.
Okul Çağındaki Çocuklarla Nasıl Kaliteli Zaman Geçirilir?
Okul, çocukların hayatlarındaki yepyeni bir sayfadır. Haliyle evde tüm gün vakit geçiremez. Bu durumda, anne ve babanın içinde okul olan bir kaliteli zaman planı olmalıdır. Genelde akşamları, kaliteli zaman geçirmek için uygundur.
Çocuk, okula başladıktan sonra bambaşka bir dünya ile karşılaşır. Akranları olur, neredeyse annesinden daha çok gördüğü bir öğretmeni vardır. Evden çok okulda vakit geçirir. Hal böyle olunca, çocuk okulda olanları ailesine anlatmak ister.
Ailenin okulla bağlarının güçlü olması, çocukları ile daha yakın olmasını sağlar. Örneğin ailenin, çocuğun hangi ders saatinde hangi etkinlikte olduğunu bilmesi, onun ödev ve notlarından haberdar olması çocuğu ile konuşacağı konuları olması anlamına gelir. Ancak, okulların kapasiteleri düşünüldüğünde öğretmenlerin her aileyi tek tek arayıp böyle bilgiler vermesi mümkün değildir.
Bu durumu, iOkul Okul Yönetim Sistemleri tersine çevirmektedir. Eğer kurum, iOkul sistemini kullanıyorsa:
- Çocuğunuzun ödevlerini bilirsiniz.
- Çocuğunuzun hangi ödevden ne not aldığını direkt öğretmenden alırsınız.
- Çocuğunuzun okuldaki tüm etkinliklerinden haberdar olursunuz. Hatta etkinliğin hangi dersleri kapsadığını da bilirsiniz
- Okulda yemekhane varsa haftalık yemek listesine ulaşabilirsiniz.
- Çocuğunuzun sınıfındaki velileri, öğretmenleri ile telefon numaranızı vermek zorunda kalmadan mesajlaşabilirsiniz.
- Çocuğunuzun gün içindeki ruh halini öğrenebilirsiniz.
Teknoloji, kaliteli zaman geçirmenin önünde bir engel değildir. Sadece bu teknolojiyi kullanma biçimi önemlidir. iOkul sizin okuldaki gözünüzdür. Çocuğunuzun ne yaptığını bilir, öğretmene ya da idareciye mesaj atabilir; okulda gerçekleşen olumlu ya da olumsuz durumdan anında haberdar olabilirsiniz.
Kısaca, çocuk akşam sizinle iletişim kurmak istediğinde, onu daha iyi anlayabilir, iç dünyasını daha rahat keşfedebilirsiniz.
Kaynakça
İnternet üzerindeki yayınlar:
Çocuklarla Dışarıda Kaliteli Vakit Geçirme Rehberi: Genç Hayat Vakfı. Online Kaynak
MEB Kaynağı: Çocuklarla Kaliteli Zaman Geçirmek. Online Kaynak
Akademik Kaynaklar:
Metin Kılıç .Aile ve Serbest Zaman İlişkisi: Düzce Örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 5, Sayı:1. Online Erişim
